We moeten bouwen, bouwen, bouwen. Maar voor wie? Hoe willen zij wonen? In hun eigen huis, maar hoe kijken zij naar de verbinding met hun buren, het buiten, het gebruik? Door meer te luisteren naar de (toekomstige) bewoners, die elkaar vinden en samen verder willen bouwen in deze wereld, kunnen hun ideeën een welkome deeloplossing zijn voor de krapte op de woningmarkt. 50-plussers kunnen doorstromen, jongeren kunnen hun eerste stap wagen.
Als we naar het landelijke debat luisteren gaat het vooral over de kwantiteit van nieuwbouw. Wij denken liever in ‘samen bouwen’: dat is de collaboratieve woonvorm waar Steenvlinder zich voor inzet. En de vraag is groot. Het aanbod nog te gering. Naar schatting wil zo’n 5% van de bevolking collectief wonen vanuit verschillende motieven: gemeenschapszin, aanspraak (tegen vereenzaming), zorgen voor elkaar als dat nodig is, solidariteit, zeggenschap over het ‘eigen gemeenschappelijk’ bezit, een gemengde bevolkingssamenstelling en ecologische uitgangspunten. Positieve motieven, waar we beter naar moeten luisteren.
Helaas lopen initiatieven nog te vaak tegen allerlei belemmeringen aan: onbekendheid in het beleid, gebrek aan locaties, lastige financiering en niet-passende wet- en regelgeving. Wat is er nodig om de pioniersstatus van co-housing te ontstijgen en welke partijen kunnen wat doen?
In de talkshow van Project Together, een initiatief van meerdere partijen vanuit de woningmarkt, werd er dieper ingegaan op deze vragen onder leiding van tafel host Vincent Kompier. Hans Sparreboom, mede-oprichter van Steenvlinder, schoof aan om te vertellen over de collaboratieve woonoplossing van Steenvlinder. Gemeenschappen creëren ziet hij als hoge prioriteit.
“Toen wij begonnen met Steenvlinder ben ik gaan opzoeken: wat is nou de identiteit van ontwikkelaars? Veel ontwikkelaars willen zo snel mogelijk klantgericht woningen bouwen en ik vind dat ze breder moeten kijken. Het gaat er niet alleen om, om het volk van brood te voorzien, maar je wil ook dat ze het lekker vinden. We hebben als ontwikkelaar ook de taak om een gemeenschap te creëren, om de maatschappij van dienst te zijn. Daar kunnen ontwikkelaars echt nog een stap in maken.”
Verder merkt Hans op: “Wat de gemeente betreft: ik ben zelf ambtenaar geweest in Den Haag, ik weet dat tijdens de financiële crisis zelfbouw en collectief bouwen opkwam, als enig alternatief bijna. Toen de markt zich herstelde was het weer weg. Dus ik ben redelijk cynisch over de marktvatbaarheid van zelfbouw of collectief bouwen als het niet wordt opgelegd. Ik zou de wethouders dus echt willen vragen, in jullie collegeprogramma: 30% sociaal, 30% gemeenschapsgerichte ontwikkelingen, het hoeft dan geen collectief bouwen te zijn, maar in ieder geval dat. Dat moeten de ambtenaren gewoon doen. Toen ik in Rotterdam vroeg waarom vastgoed daar verkocht wordt voor de hoogste prijs, terwijl er zulke successen bij de gemeente zijn bereikt met collectief bouwen, was het antwoord: er staat geen enkel woord over collectief bouwen en zelfbouw in het collegeprogramma.”
Hans over stichting Steenvlinder INC: inclusief en met elkaar bouwen. “We hebben als filosofie dat we gemeenschappen willen creëren: we willen dat zo veel mogelijk verschillende mensen door elkaar heen wonen én we willen dat iedereen erbij hoort. Je merkt dat op het moment je kluswoningen of kavels verkoopt, dan heb je het over een kopersmarkt. Maar niet iedereen kan een hypotheek krijgen. Daarom hebben wij de stichting ‘Steenvlinder INC’ opgericht. Je huurt, krijgt een klusbudget, alleen voor materialen, niet voor arbeid, want dat ga je zelf doen. En na verloop van tijd, ongeveer 7 jaar, krijg je de mogelijkheid om het te kopen voor de oorspronkelijke prijs. We merken dat dat heel erg aanslaat. Het is echt een kans voor de starter om even carrière te maken op de woningmarkt, maar ook voor statushouders bijvoorbeeld, die binnenkomen en hun eigen nest willen bouwen. Of voor gescheiden ouders die door alimentatie niet in staat zijn om een hypotheek te krijgen.”, licht Hans toe.
Wil je meer weten hoe wij méér mensen in hun kracht zetten om samen te bouwen? Kijk dan hier.
